Treinkaping Wijster

Op dinsdag 2 december 1975, ’s ochtends om 10.07 uur stopte de trein van Groningen naar Zwolle in een weiland bij het Drentse Wijster. De passagiers schenken geen bijzondere aandacht aan een groepje Zuid-Molukse jongeren dat in Sinterklaaspapier gewikkelde pakken bij zich heeft. Vlak na het vertrek uit Beilen om 10.03 uur stopt de trein om 10.07 uur ‘zomaar’ ter hoogte van Wijster.

Pas tegen half twaalf komen de eerste berichten over de kaping los. Het zijn verwarde berichten, want het is niet bekend wat het doel van de actie is. De politie spreekt van een kaping door “vijf of zes donkergekleurde mannen”. De ’trein bij Wijster’ werd wereldnieuws.

Twaalf dagen lang leefden ontelbaren mee met het lot van de passagiers en het treinpersoneel. Drie van de inzittenden zouden het niet overleven; ze werden doodgeschoten door de zeven kapers. Zondagmorgen 14 december kwam het einde van de gijzeling even onverwacht als ze was begonnen. In de bruine Rode Kruisdekens gehuld stapten 23 mensen uit treinstel 378. Ze waren diep aangeslagen door de angstige gebeurtenissen, maar ongedeerd.

De gijzeling duurde 12 dagen en er vielen 3 doden.

Gebied waar de kaping plaatsvond

Bij aanvang van de kaping werd de machinist die stoptrein bestaande uit tweebaks 328 en 378 bestuurde, doodgeschoten. Toen bleek dat de Nederlandse overheid de eisen niet snel wilde inwilligen probeerden de kapers een passagier vermoorden, maar hij wist uit de trein te springen; de kapers schoten op hem waarna hij deed alsof hij dood was; na 5 tot 10 minuten rende hij weg en was vrij. Vervolgens werd een andere passagier doodgeschoten. In de eerste dagen zijn alle gegijzelden in het achterste treinstel ontsnapt. Ook de conducteur wist te ontsnappen.

Op 4 december werd nog een gegezijzelde gedood. Er waren toen nog dertig gegijzelden over, allen in het voorste treinstel. De lichamen van de doodgeschoten gegijzelden werden uit de trein gegooid en bleven daar enkele dagen liggen voordat toestemming werd gegeven om ze weg te halen.

Na bemiddeling door Johan Manusama (president in ballingschap van de Republik Maluku Selatan) en de weduwe van Chris Soumokil (president van de Republiek van de Zuid-Molukken) gaven de kapers zich op 14 december over, waarbij meespeelde dat er berichten waren over represailles op de Molukken. Bovendien was het intussen flink gaan vriezen, waardoor het verblijf in de trein ook voor de kapers onaangenaam werd. Tijdens hun berechting in 1976 werden ze veroordeeld tot gevangenisstraffen van veertien jaar. Allen zaten hun straf uit, op een na; in 1978 pleegde hij in de gevangenis zelfmoord.

Met de kaping vroegen de Molukse jongeren aandacht voor hun ideaal: Een eigen staat op de Molukse eilanden.

Briefje van de kapers
Treinkaping

Verfilming

In 2008 is dit verfilmd door Producent Motel Films uit Amsterdam, deze film heeft de naam “Wijster” meegekregen. Nicolette Steggerda schreef het script, ze baseerde haar scenario deels op het boek dat haar vader, Ger Vaders, schreef over de treinkaping.Vaders, toenmalig hoofdredacteur van het Nieuwsblad van het Noorden, was één van de gegijzelden.

40 jaar later

Op 2 december 2015 was het 40 jaar geleden dat de treinkaping bij Wijster plaatsvond. Om dit niet ongemerkt voorbij te laten gaan is er toen een bijeenkomst in dorphuis “de Weidehoek” georganiseerd. Een avond met Wiesterse herinneringen aan en belevenissen tijdens de treinkaping in 1975. De avond sloeg aan voor Wiestersen en anderen die betrokken waren bij de treinkaping. De aandacht in Wijster voor de kaping trok veel belangstelling van de media, ook van de landelijke TV. Het leverde een vol dorpshuis op, 165 mensen waren aanwezig.

Het programma is allerwegen gewaardeerd, vooral de interviews, zij brachten bekende feiten maar ook veel nieuwe, waar niet of weinig over is gesproken. Het programma begon met radiofragmenten en beeldfragmenten van de TV en Polygoon. Tot slot waren er met muziek uit 1975 nog vele foto’s te zien uit de albums, die omwonenden en anderen van de kaping hebben gemaakt.

Herinneringspaneel

Tijdens de bijeenkomst is het herinnerinspaneel onthuld. Deze is op 14 december 2015 40 jaar nadat de treinkaping eindigde geplaatst bij de overweg in de Oosterseveldweg.

Ontwerp Herinneringspaneel
Ontwerp van het herinneringspaneel
(foto: wijster.info)

Herinneringsboekje over de Treinkaping

In januari 2016 is er een boek(je) met herinneringen aan de kaping, krantenknipsels, foto’s en verhalen van omwonenden verspreid.

Vertoonde films bijeenkomst treinkaping

Op de bijeenkomst 40 jaar na de treinkaping (2 december jl.). Zijn de volgende films vertoond.

Treinkaping Wijster 1975 Een compilatie van filmbeelden

Treinkaping Wijster 1975 Beelden en muziek uit 1975

Met dank aan Bart de Vries (organisatie project treinkaping)

“Daor stiet een trein stil”

Op 2 december 2016 is de documentaire “Daor stiet een trein stil” uitgezonden op RTV Drenthe. In de documentaire staan de verhalen van dorpsbewoners centraal. De documentaire is samengesteld door Rinus Bouwmeester.

U kunt de documentaire via deze link terugkijken.