Het oude diep is één van de vele beekjes die van het hoge midden van Drenthe de kortste weg naar de rand van de provincie zoeken. Het Oude Diep begon in de vochtige heidevelden boven Mantinge en Balinge. De beek stroomde via het dorp Drijber langs de noordrand van Hoogeveen naar Huize Echten. Heel vroeger kwam het Oude Diep via het dorp Koekange in Meppel uit. Later eindigde de beek in de Hoogeveensche Vaart.

Het begin van het einde van het Oude Diep was de aanleg van de Hoogeveensche Vaart in de zeventiende eeuw. Vanaf dat moment hield het Oude Diep voorbij Echten op. Later knipte het Linthorst Homankanaal (bij Wijster) de bovenloop en de middenloop van het Oude Diep uit elkaar. Dwars door het stroomdal kwamen vervolgens een spoorlijn en een autosnelweg. Hoogeveen rukte op tot aan het randje van de beek.

Toen in de vorige eeuw vrijwel alle heidevelden omgeploegd waren tot aardappelland, moest het Oude Diep ervoor zorgen dat de aardappels niet met de voeten in het water kwamen te staan. De beek werd rechtgetrokken en werd zo breed gemaakt dat de stroom snel heel veel water kon afvoeren. ‘Normaliseren’ noemden we dat in de jaren vijftig en zestig.

In de jaren ’90 van de vorige eeuw ontstaat er een nieuwe visie op hoe we met onze waterhuishouding zouden moeten omgaan. Op initiatief van Stichting Het Drentse Landschap is er halverwege de jaren negentig de visie een nieuwe kijk op het Oude Diep ontwikkeld. Na het instellen van het Oude Diep-project werden, onder voorzitterschap van de provincie Drenthe, allerlei plannen samen met de betrokken partijen verder uitgewerkt.

Ongeveer op hetzelfde moment kwam de VAM – tegenwoordig Attero – met het plan de VAM-berg in het Drentse landschap in te passen: het plan De Blinkerd. Beide plannen passen als puzzelstukjes in elkaar. Ze bewijzen dat een op het eerste gezicht ‘onnatuurlijke’ samenwerking tussen een natuurorganisatie en een afvalverwerker tot ‘natuurrijke’ resultaten kan leiden. Andere partners bij de voorbereiding van de projecten waren onder andere het Waterschap Reest en Wieden, de gemeente Midden-Drenthe, de provincie Drenthe en het Recreatieschap Drenthe.

Het Drentse Landschap, Essent Milieu en alle andere betrokken partners hebben afgesproken de komende jaren alles op alles te zullen zetten om de natuurwaarden van het Oude Diep te herstellen en nieuwe natuur te ontwikkelen.

Waterbeheersing

– Er is een betere waterbeheersing in het Oude Diep-gebied gerealiseerd door de waterhuishouding voor de landbouw en voor de natuur van elkaar te scheiden. Zo kan in de natuurgebieden verdere verdroging tegengaan worden en kan voor de landbouw het juiste waterpeil geregeld worden.

Koppeling

– De bovenloop en de middenloop van het Oude Diep zijn bij het Linthorst Homankanaal weer aan elkaar gekoppeld. De beek kan weer stromen!

Meanders

– Het Oude Diep heeft in de middenloop, bij Zuidmaten, zijn natuurlijke kronkelende loop weer teruggekregen. Ook heeft de beek ruimte om buiten zijn oevers te treden. Dankzij zo’n ‘winterbed’ kan het beekdal van het Oude Diep veel meer water bergen en wateroverlast elders voorkomen.

Planten en Dieren

Het is duidelijk merkbaar dat de nieuwe omgeving ook erg aantrekkelijk is voor planten en dieren. Voor de vogels is een klein paradijsje ontstaan. Vogelsoorten zoals gele kwikstaart, kleine plevier, wulp en canadese ganzen zijn er te vinden. Zelfs de ooievaar stapt er parmantig rond en heeft haar plek op de nestpaal bezet. In de lagere zompige delen van het beekdal vertroeven vele kikkers, salamanders en andere waterbeestjes.

Op de voormalige Vamberg hebben Stichting Het Drentse Landschap en Attero een informatiecentrum ingericht, de Blinkerd genaamd. De locatie van De Blinkerd zal voor de meeste bezoekers een zeer bijzondere ervaring zijn omdat men vanaf de 40 meter hoge berg een prachtig uitzicht over het Drentse landschap heeft. In het informatiecentrum krijgt de bezoeker ruim de gelegenheid om zich te verdiepen in het ontstaan van het landschap rond de beek het Oude Diep. Er wordt op een boeiende en informatieve manier iets verteld over hoe ‘Het Drentse Landschap’ rond het Oude Diep nieuwe kansen geeft aan de natuur. Ook wordt ingegaan op de afvalverwerking van Attero en de waterhuishouding van een beekdalsysteem. Het informatiecentrum is tevens startpunt van een leuke en afwisselende wandeling door het gebied. Vanaf de parkeerplaats start een boeiende fietstocht. De routebeschrijving hiervan kan bij de kiosk worden afgehaald.