De VAM, opgericht in 1929 met als doel de bereiding van compost als bodemverbeteraar voor de schrale gronden van de jonge ontginningen die in de jaren ’20 op gang kwamen. Tevoren was komen vast te staan dat door het gebruik van stadscompost de zgn. ontginningsziekte effectief kon worden tegengegaan (die naar later bleek een gebreksziekte te zijn en een gevolg van een tekort aan sporenelementen, met name koper).
De VAM sloot voor dit doel een contract met de gemeente Den Haag en de NS om al het Haagse huisvuil per spoor naar Drenthe af te voeren. Bij Wijster werd vervolgens op een deel van een 600 ha metend heidecomplex een grote compostfabriek gebouwd waar in het najaar van 1931 de eerste trein met speciaal gebouwde vuilniswagons aankwam. Om het eindproduct te kunnen afvoeren werd een ruim 3 km lang verbindingskanaal naar het Linthorst Homankanaal gegraven, het VAM – kanaal. Voor de aanvoer van vuilnis werd een 3,5 km lange spoorbaan aangelegd als aftakking van de lijn Hoogeveen-Assen.
In de jaren 1931-1939 groeide de compostproductie uit tot een hoeveelheid van 60.000 ton. Aanvankelijk werd het grootste deel afgenomen door de ontginningsmaatschappijen. Naderhand groeide ook de afname door particulieren. In 1996 werd een nieuwe composteringsinstallatie en een vuilverbrandingsoven in gebruik genomen, die tot de meest geavanceerde van Europa behoort (GAVI). Momenteel maakt de VAM deel uit van Attero. De VAM levert diensten voor het transport, hergebruik en eindverwerking van afvalstoffen van huishoudens en bedrijven. Bij VAM Wijster werken zo’n 225 werknemers.
Tussen 1989 en 2005 heeft Attero rond zijn locatie Wijster circa honderd hectare grond beplant met bomen en struikgewas om het zicht op het bedrijf te verminderen. Ook zijn enkele tientallen erven van boerderijen en woonhuizen beplant om de uitkijk op de stortplaats en installaties weg te nemen. Om dit mogelijk te maken zijn in goed overleg met omwonenden daarvoor gronden aangekocht en geruild. Tevens is er van de gelegenheid gebruik gemaakt om ook nieuwe natuur aan te leggen, evenals wandel- en fietspaden.
Op het hoogste punt van de stortplaats is in samenwerking met Stichting Het Drentse Landschap, de provincie Drenthe, de gemeente Midden Drenthe, het Waterschap Reest en Wieden en het Recreatieschap een informatiecentrum gebouwd, De Blinkerd. Het is geopend van zonsopgang tot zonsondergang.U treft hier onder meer informatie aan over het stroomdal van het Oude Diep, een kleine natuurlijke stroom, die langs het bedrijfsterrein loopt. Vanaf De Blinkerd heeft u een prachtig en uniek uitzicht over het Drentse plateau, de natuur aan de oostzijde en de bedrijvigheid aan de westzijde. Bij helder weer kunt u de windmolens bij Coevorden zien en de contouren van Emmen. Verder heeft Attero grond beschikbaar gesteld voor de uitvoering van de herinrichting van het stroomdallandschap van ‘het Oude Diep’, een waterstroom die langs de grenzen van het bedrijfsterrein loopt.
| Het Oude Diep | VAMbrug |