Geplaatst op 7-6-2006
07 06 2006 WIJSTER – ‘We zijn trots op een dorp dat niet meer is, maar dat dankzij professor Van Es weer leeft.’ Die breedgedragen conclusie trok wethouder Mary Looman-Struijs vrijdag bij de onthulling van het monument aan de Beilerweg bij Wijster dat een voorstelling geeft van hoe de Wijsterse nederzetting er destijds bij lag.
Na de officiële onthulling nam de jeugd gelijk een kijkje bij deze cultuur-historische trekpleister van Wijster.
Ontwerper Ruud Ringers heeft niet zomaar een monument gemaakt, maar ook een informatiepunt. Een fors en transparant object dat goed aangeeft hoe het was en met oog voor de omgeving. Het was vrijdag de kroon op het werk van archeoloog, professor W.A. Van Es die een kleine vijftig jaar geleden als teamlid de locatie bij het Looveen onderzocht. Al die bevindingen zijn in de jaren daarna als puzzelstukjes bij elkaar gedaan waarna het totaalbeeld van de grote nederzetting uit 200 tot 400 jaar na Christus ontstond. Dorpsbelangen Wijster pakte het idee van de nederzetting op om er wat mee te doen in het kader van het essenproject.
Volgens Van Es, die genoot van het weerzien van deze speciale plek en de aandacht voor de historie ervan, gaat het om een relatief omvangrijke nederzetting met ongeveer 20 tot 25 boerderijen, 500 mensen en 1000 stuks vee gerekend over zo’n vijf generaties. Hij keek er met plezier op terug: ‘Ik ben blij dat hier op heb mogen promoveren. Het is een plaats van herinnering van groot Europees belang. Het is een belangrijk dorp en een van de eerste keren dat zo’n groot dorp is opgegraven. Dit is het oude Wijster. Een verleden dat nog steeds leeft. Het Romeinse Rijk oefende toen een grote aantrekkingskracht uit op de bewoners hier. Er waren contacten gezien de gevonden munten en het aardewerk. Kijk naar de goudschat van Beilen die bij de Beilerstroom gevonden is. Dat was waarschijnlijk een offer van deze mensen.’
Van Es kan zich de eerste dag dat hij bij Wijster aankwam nog goed herinneren: ‘Ik kwam hier als twintigjare stadsjongen in zo’n sfeer terecht van mistflarden en metershoge hooibergen op het land. Dat was voor zoiets moois. Ik heb dat alleen nog eens teruggezien op oude schilderijen. Het was een tijd met vooral veel en hard werken. Mensen denken misschien dat zoiets een groot avontuur is, maar dat graven op zo’n plek is op zich nogal saai. Het latere werk van beoordelen en er een compleet verhaal van maken is boeiender.’
Bij de onthullingsceremonie werd ook een nieuwe knapzakroute gepresenteerd die langs het monument voert. Bovendien werd voor de jeugd van Wijster ter plekke allerlei activiteiten georganiseerd die een raakvlak hadden met die oude tijden, zoals vuur maken.
Wijster : ooit het grootste dorp in Drenthe
31 05 2006 WIJSTER – De oplettende passant van de Beilerweg in Wijster heeft het al opgemerkt. Er is de laatste weken hard gewerkt aan de realisatie van een monument bij Wijster. Komende vrijdag is het feest voor alle betrokkenen en de basisschooljeugd van Wijster. Die middag wordt het monument officieel onthuld en ingebruikgenomen. In de periode van 1958-1961 zijn archeologen en anderen druk bezig geweest met de opgravingen aan de Beilerweg. Professor W.A. van Es, destijds achterin de twintig en nu dus een ruime zeventiger, was leider van de opgraving in Wijster en schreef naderhand een proefschrift hierover. Bijzonder is dat hij vrijdag samen met wethouder Mary Looman de offficiële opening verricht. Van Es weet nog veel te vertellen en heeft veel bewaard. Zo zijn door Van Es gemaakte kleurendia’s bewaard gebleven en verwerkt in een videofilm van de Beiler Video Club, die te zien zal zijn na het officiële gedeelte. Het monument is een informatietafel met daarop drie bronzen platen met drie betonnen banken. Op die bronzen platen vinden passanten informatie en beeldmateriaal van de opgravingen. Gebleken is dat Wijster het grootste dorp van Drenthe geweest is in de periode tussen 200 jaar na Christus en 400 jaar na Christus met een nederzetting van 18 boerderijen met veel vee.
Het idee van een tafel met informatie kwam vanuit Dorpsbelangen Wijster en uiteindelijk, na wat omzwervingen, kwam de initiatiefgroep terecht bij ontwerpen Ruud Ringers. Tineke Posthoorn: ‘Er is toen een maquette gemaakt en daarmee zijn we de boer opgegaan om geld op te halen. De gemeente had in eerder stadium al geld toegezegd en uiteindelijk kregen we toezeggingen van Leader+, Dorpenoverleg en Recreatieschap Drenthe. Maar toen hadden we eigenlijk nog niet genoeg en kregen ook nog geld van de provincie.’ Willem Veldkamp, Gerard Vreman en Roelof Hulzebosch hebben inzet geleverd op het gebied van respectievelijk beton- en metaalwerk en het uitgraven van het geheel.
De basisschooljeugd wordt vrijdag bij het monument om 13.30 uur onthaald. ‘De kinderen van de groepen 5 tot en met 8 gaan aan de slag met een programma van het Drents Museum. Ze gaan onder andere bandweven, potjes kleien en schrijven zoals dat in die tijd gebeurde.’
Rond de klok van 15.00 uur begint het officiële gedeelte. Uiteindelijk zal professor Van Es samen met wethouder Mary Looman de opening verrichten. De werkgroep geeft een toelichting, professor Van Es vertelt wat hij zoal heeft meegemaakt tijdens de opgravingen en Looman gaat in op het belang van het project voor de gemeente.
‘We proberen er ook een reünieachtig gebeuren van te maken’, aldus Tineke Posthoorn. ‘We weten namelijk dat veel mensen op de een of andere manier betrokken zijn geweest bij de opgraving destijds. Vooral de documentaire van de opgraving na het officiële gedeelte is wellicht voor hen interessant. Iedereen is welkom, de inloop is tussen 14.30 uur en 15.00 uur in een tent bij het monument. En misschien is het dan ook even leuk om bij de kinderen te kijken hoe die aan het werk zijn.’